30 mrt Platformarbeid onder vuur
Deliveroo biedt een bezorgdienst van de maaltijden van restaurants aan klanten. Tot 2018 waren de bezorgers in dienst van Deliveroo op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Vanaf februari 2018 heeft Deliveroo besloten de arbeidsovereenkomsten niet meer te verlengen en werken de bezorgers als zzp’er. Om bestellingen te ontvangen moeten de bezorgers een app op hun telefoon installeren. Ze werken op basis van een overeenkomst. Deliveroo onderscheidt daarbij twee soorten. De meeste bezorgers werken op grond van een Regular-contract, waarbij de bezorger per vier weken maximaal 40% van het reguliere minimumloon kan verdienen waardoor een btw-afdracht niet verplicht is. Dreigt een bezorger die grens te overschrijden, dan sluit Deliveroo de bezorger tijdelijk af van nieuwe opdrachten. Op grond van het Unlimited-contract kan een bezorger meer verdienen, maar hij moet dan wel btw afdragen.
Eerder oordeelde ook de kantonrechter al dat de bezorgers van Deliveroo werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Deliveroo tekende daartegen hoger beroep aan.
Oordeel hof
Het hof verwijst voor de kwalificatie van een arbeidsovereenkomst naar het arrest X/Gemeente Amsterdam van de Hoge Raad van 6 november 2020. Volgens de Hoge Raad moet worden gekeken naar de elementen ‘in dienst’, ‘loon’, ‘gedurende zekere tijd’ en ‘arbeid’. Deze kwalificatie moet gebeuren aan de hand van de rechten en verplichtingen die partijen zijn overeengekomen. Welke rechten en verplichtingen dat zijn, moet aan de hand van de bedoeling van partijen worden vastgesteld. Het hof beoordeelde in deze zaak de verschillende elementen als volgt:
Arbeid
Niet ter discussie staat dat door de bezorgers arbeid wordt verricht. Partijen verschillen van mening over de vrijheid die bezorgers al dan niet hebben een opdracht te aanvaarden. Ook kunnen de bezorgers zich laten vervangen en hebben ze door het login systeem van de app een grotere mate van vrijheid om zelf te bepalen of ze willen werken. Deze vrijheid kan weliswaar duiden op de afwezigheid van een arbeidsovereenkomst, maar is naar het oordeel van het hof niet van dien aard dat daarmee de kwalificatie ‘arbeidsovereenkomst’ onverenigbaar is.
Loon
Deliveroo betaalt haar bezorgers voor de verrichte werkzaamheden een vast bedrag per bestelling, waarmee is voldaan aan het loonvereiste. De individuele bezorgers hebben geen invloed op de hoogte van het loon. Dit past volgens het hof meer bij een arbeidsovereenkomst dan bij een opdrachtovereenkomst.
In dienst van
De arbeid die de bezorgers verrichten is in de ogen van het hof aan te merken als de kernactiviteit van Deliveroo; dit kan wijzen op een gezagsverhouding. Dat Deliveroo steeds de inhoud van de contracten en de wijze waarop de werkzaamheden worden georganiseerd eenzijdig wijzigt, duidt er ook op dat Deliveroo gezag uitoefent over de bezorgers.
Dat de bezorger de vrijheid heeft om zelf de route te kiezen legt weinig gewicht in de schaal. Het volgsysteem van Deliveroo geeft een vergaande controlemogelijkheid, die wijst op een vorm van gezag. Het geeft Deliveroo bovendien grote bemoeienis in de wijze waarop de werkzaamheden worden verricht. Het door Deliveroo eenzijdig vastgestelde betaalmodel vormt ook een aanwijzing van gezag.
Het hof komt dan ook tot de conclusie dat de wijze waarop Deliveroo werkzaamheden door bezorgers laat uitoefenen, duidt op de aanwezigheid van een gezagsrelatie.
Gedurende zekere tijd
Het hof oordeelt dat niet is gebleken dat de bezorgers die arbeid voor Deliveroo verrichten, dit in een verwaarloosbare omvang doen. Volgens de door Deliveroo aangeleverde gegevens blijkt dat de bezorgers gemiddeld meer dan twintig uur per maand werken. Naar het oordeel van het hof is dan ook voldaan aan het in art. 7:610 BW neergelegde criterium dat de arbeid gedurende zekere tijd dient te worden verricht.
Conclusie
Het hof constateert dat eigenlijk alleen de aan de bezorgers gegeven vrijheid om te bepalen wanneer ze willen werken, een omstandigheid is die wijst op de afwezigheid van een arbeidsovereenkomst. Maar die vrijheid kan ook voorkomen in een arbeidsovereenkomst. Alle overige elementen, waaronder de wijze van loonbetaling, het uitgeoefende gezag, de zekere tijd en overige omstandigheden, wijzen eerder op de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst. Het hof bekrachtigt daarmee het oordeel van de kantonrechter.
Afsluiting
Deliveroo heeft aangegeven in cassatie te gaan. Daarmee is het wachten op het verlossende woord van de Hoge Raad. Nadat eerder Uber in Frankrijk en Engeland door de hoogste rechter al als werkgever werd bestempeld, dreigt nu het volgende bedrijf dat zich bedient van platformarbeid als werkgever te worden beschouwd. In hoeverre dit verdere consequenties zal hebben voor andere platformbedrijven, is afwachten; mogelijk geeft de Hoge Raad daarvoor straks meer algemeen hanteerbare handvatten.
Voor vragen of advies over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Bart de Vroe (06-20366243).
Dit artikel is gepubliceerd in de Nieuwsbrief Vestius van maart 2021