De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (“Wmcz 2018”) is op 1 juli 2020 in werking getreden. De Wmcz 2018 bevat een aantal belangrijke wijzigingen ten opzichte van haar voorloper, de Wmcz 1996. Anders dan in de oude Wmcz het geval was, strekken de verplichtingen van de Wmcz 2018 zich nu ook uit tot zorgorganisaties die voor het leveren van zorg fungeren als onderaannemer van een andere zorginstelling. Hierdoor vallen voortaan ook medisch specialistische bedrijven (“MSB’s”) onder de reikwijdte van de Wmcz 2018. Een andere belangrijke nieuwkomer zijn de privaat gefinancierde zorgorganisaties.

Voor het bestuur van MSB’s brengt de Wmcz 2018 een aantal nieuwe verplichtingen met zich mee. Houdt de MSB zich niet aan deze verplichtingen, dan kan de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (“IGJ”) verplichtingen en boetes aan de MSB opleggen. Zeker nu de IGJ onlangs aankondigde dat zij het toezicht op de gezondheidszorg heeft aangescherpt, is het van belang zo snel mogelijk het MSB in te richten overeenkomstig de verplichtingen van de Wmcz 2018. Dit artikel geeft enkele belangrijke aandachtspunten bij de Wmcz 2018 voor bestuurders van deze MSB’s.

Verplichtingen voor het MSB 

MSB’s waar meer dan 10 personen zorg verlenen moeten voortaan ook een cliëntenraad instellen. De Wmcz 2018 legt deze MSB’s een aantal specifieke verplichtingen op die ertoe moeten leiden dat de cliëntenraad effectief gebruik kan maken van deze toegekende rechten.

Zo kent de Wmcz 2018 ten aanzien van bepaalde belangrijke besluiten de cliëntenraad advies- en instemmingsrechten toe. In dat kader moet het MSB aan de cliëntenraad alle relevante informatie met betrekking tot die besluiten verstrekken en moet het MSB de voorgenomen besluiten tijdig voorleggen. Wordt een dergelijk besluit genomen zonder de instemming van de cliëntenraad, dan kan de cliëntenraad ervoor zorgen dat de gevolgen van dat besluit moeten worden teruggedraaid.

Verder moeten MSB’s voortaan (i) samen met de (toekomstige) cliëntenraad een medezeggenschapsregeling vaststellen, (ii) een commissie van vertrouwenslieden instellen, (iii) de kosten betalen die de cliëntenraad moet maken om zijn werk te kunnen doen (zoals kosten voor scholing en ondersteuning) en (iv) voorzieningen zoals kopieerapparatuur en computers beschikbaar stellen aan de cliëntenraad.

Los daarvan komt aan alle cliëntenraden van zorgorganisaties met rechtspersoonlijkheid (bijvoorbeeld een BV of een stichting) sinds kort het recht van enquête toe. Dit betekent dat de cliëntenraad de gedragingen van het bestuur en de interne toezichthouders kan laten toetsen bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam. De cliëntenraad van een MSB in de vorm van een maatschap krijgt dit recht niet. Een maatschap heeft immers geen rechtspersoonlijkheid.

Mogelijkheden voor de invulling van de verplichtingen 

Hoe het MSB aan de verplichtingen uit de Wmcz 2018 voldoet, is gedeeltelijk naar eigen wens van het MSB in te richten. Uiteraard moet hiervoor wel eerst worden overlegd met de (toekomstige) cliëntenraad. De belangrijkste keuze is of het MSB een eigen cliëntenraad instelt en een eigen medezeggenschapsregeling opstelt, of dat het MSB aansluiting zoekt bij de cliëntenraad van de zorgorganisatie waar de medisch specialisten feitelijk werkzaam zijn. Dit zal in de meeste gevallen de cliëntenraad van het ziekenhuis zijn.

Beide mogelijkheden kennen hun specifieke voor- en nadelen. Zo is een voordeel van een eigen cliëntenraad dat het MSB meer invloed heeft op de afspraken die het MSB maakt met de cliëntenraad en ook verder niet afhankelijk is van het ziekenhuis. Het nadeel van deze optie is vanzelfsprekend dat de kosten geheel worden gedragen door het MSB. Een gecombineerde cliëntenraad met het ziekenhuis is qua kosten weliswaar voordeliger, maar kent weer het nadeel dat deze cliëntenraad de beschikking krijgt over (bedrijfsgevoelige) informatie over het MSB. Die informatie zou terecht kunnen komen bij (het bestuur van) het ziekenhuis.

Wij denken graag mee over inrichting van de medezeggenschap in uw organisatie.

Wilt u meer weten over wat wij voor u kunnen doen? Neem dan vrijblijvend contact op met Henk Brat (06-55394459) of Paul Hendriks (06-30157994).

Gepubliceerd op 22 juli 2020