Indexeringsbedingen in (huur)contracten en algemene voorwaarden

Indexeringsbedingen: wat en hoe

Wat zijn indexeringsbedingen? Indexeringsbedingen bepalen dat de prijs in een contract automatisch wordt aangepast op basis van een objectief criterium, vaak het CPI inflatiecijfer. Het indexeringsbeding is een vorm van een prijswijzigingsbeding. Door dit beding wordt de prijs verhoogd zonder dat de afnemer/klant daarmee hoeft in te stemmen. Het beding komt vaak voor in langlopende contracten. Het indexeringsbeding regelt bijvoorbeeld dat de prijs na iedere periode van 12 maanden wordt verhoogd.

Indexeringsbedingen kunnen lastig te doorgronden zijn. Dat komt omdat er verschillende variabelen zijn. Allereerst het objectieve criterium (bijvoorbeeld de CPI) en daarnaast de wijze waarop het indexcijfer wordt berekend. Ter illustratie volgt hieronder een rekenvoorbeeld aan de hand van het indexeringsbeding in de algemene huurvoorwaarden 2015 van ROZ:

“Een in artikel 4.5 van de huurovereenkomst overeengekomen wijziging van de huurprijs vindt plaats op basis van de wijziging van het maandprijsindexcijfer volgens de consumentenprijsindex (CPI) reeks alle huishoudens (2006=100), gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De gewijzigde huurprijs wordt berekend volgens de formule: de gewijzigde huurprijs is gelijk aan de geldende huurprijs op de wijzigingsdatum, vermenigvuldigd met het indexcijfer van de kalendermaand die ligt vier kalendermaanden voor de kalendermaand waarin de huurprijs wordt aangepast, gedeeld door het indexcijfer van de kalendermaand die ligt zestien kalendermaanden voor de kalendermaand waarin de huurprijs wordt aangepast.”

Stel: er is sprake van een huurovereenkomst voor kantoorruimte waarop de algemene huurvoorwaarden 2015 van toepassing zijn. De huurovereenkomst is aangegaan per 1 november 2021 zodat de huurprijs van EUR 1.000 per 1 november 2022 wordt geïndexeerd. De verhoging is als volgt:

CPI alle huishoudens 1 juli 2022 (vier maanden voor 1 november 2022): 141,75

CPI alle huishoudens 1 juli 2021 (zestien maanden voor 1 november 2022): 128,53

(1000*141,75) = 138.810 /128,53 = EUR 1.103. Dit is een prijsstijging van 10,3%(!).

De website van CBS heeft een handige tool om de prijsindexering van huurcontracten (of andere contracten met vergelijkbare indexeringsbedingen) te berekenen: https://www.cbs.nl/nl-nl/onze-diensten/bereken-huurverhoging-vrije-sector-huurwoning-of-bedrijfspand.

Hoge inflatie: let op indexeringsbedingen

Indexeringsbedingen kregen tot 2022 nauwelijks aandacht omdat sinds 1990 het inflatiecijfer in Nederland (ruim) onder de 5% lag. Dat betekende dus een jaarlijkse prijsstijging van minder dan 5%. Voor zover het om een inkoopcontract ging, kon de hogere inkoopprijs worden meegenomen in de periodieke verhoging van de verkoopprijs.

In veel langlopende contracten en algemene voorwaarden zit een indexeringsbeding, vaak gebaseerd op de CPI. In het licht van de hoge inflatiecijfers in het afgelopen jaar, is het belangrijk om (i) voorbereid te zijn op sterke prijsstijgingen in lopende contracten en (ii) te onderhandelen over indexeringsbedingen. Een eenvoudige aanpassing van het indexeringsbeding is daarnaast het inbouwen van een plafond. Dat plafond zou bijvoorbeeld 5% per jaar kunnen zijn.

Tips voor indexeringsbedingen

De tips die wij met betrekking tot indexeringsbedingen aan leveranciers en afnemers willen meegeven, luiden als volgt:

Tips voor leveranciers
  • Zorg ervoor dat de prijsverhoging op tijd en zorgvuldig wordt berekend, en voer de prijswijziging direct door (dit voorkomt discussies over rechtsverwerking)
  • Wanneer je als leverancier in een keten contracteert; zorg ervoor dat je de prijsindexeringen die jouw eigen leveranciers hanteren niet hoger zijn dan de prijsindexeringen in je contracten met klanten
  • Als het indexeringsbeding bepaalt dat de prijs per een vaste datum wordt verhoogd, dan is het aan te raden om dat beding uit te sluiten voor contracten die op die datum jonger zijn dan vier maanden (om te voorkomen dat de prijs wordt verhoogd vlak na sluiten van het contract)
  • Het inflatiecijfer kan ook negatief zijn (deflatie), waardoor de prijs zou worden verlaagd. Het is verstandig om in een indexeringsbeding op te nemen dat het beding uitsluitend van toepassing is bij een positief inflatiecijfer
Tips voor afnemers
  • Wees voorbereid op een hogere prijsstijging voor lopende contracten met indexeringsbedingen die binnenkort verjaren
  • Bij lopende contracten: controleer of het indexeringsbeding duidelijk is opgesteld; een onduidelijk of onvolledig beding kan in het nadeel van de leverancier worden uitgelegd
  • Bij dreigende prijsverhogingen door indexeringsbedingen in lopende contracten: overweeg om vooraf met de leverancier(s) in gesprek te gaan over een beperking van de prijsverhoging
  • Bij nieuwe contracten: voeg een maximum prijsstijging per jaar toe aan indexeringsbedingen

Heeft u vragen over indexeringsbedingen, dan kunt u contact opnemen met onze contractenrechtspecialisten.

Dit artikel is gepubliceerd in de Nieuwsbrief Vestius van april 2023